Brief aan de minister: geen communicatie

Gerard Buursen schreef onderstaande brief aan de minister, een korte samenvatting:

• Ondanks beloften van de minister en aandringen door de Ombudsman krijgen we nog altijd geen antwoord op onze brieven. De minister zegt dat ze burgers wil betrekken bij de besluitvorming, maar het gebeurt nog steeds niet

• In de MER 2014 wordt met een maximale Lden (geluidsnorm) van 40 tot 42 gerekend, uit onze berekeningen blijkt dat deze boven de wettelijke minimumgrens van 48 Lden zal kunnen komen

• De minister blijft vaag over het doorstijgen boven Wezep. Doorstijgen voor Wezep is vrijwel niet haalbaar waardoor wij er nog altijd vanuit moeten gaan dat er boven Wezep gestegen zal worden. Dat levert uiteraard veel meer geluidsoverlast op

• Er is geen minimale hoogte ingesteld voor vliegen boven Wezep en daarom is daar dus ook niet op te handhaven

• Het uitgangspunt van de Alderstafel was dat passage boven woonkernen vermeden moest worden, dat is afgevinkt als “voldaan”, zoals we inmiddels weten volkomen onterecht. Het staatje waarin dit is aangevinkt is later opeens uit de verslagen verdwenen

• De gemeente Oldebroek (waar Wezep onderdeel van is) was niet uitgenodigd aan de Alderstafel, kreeg niet de beloofde informatieavond en werd geweerd uit het overleg CROLL.

• In de MER 2018

  • zijn geen cijfers per woonplaats opgenomen,

  • is het effect van de bocht boven Wezep nog altijd niet meegenomen

  • wordt blijkbaar nog gerekend met 10.000 ft in plaats van 6.000 ft

  • is er niet gerekend met het optellen van al bestaande geluidsoverlast (A50, A28, spoorlijn, artillerieschietkamp, overige luchtvaart).

  • wordt gerekend met een worst-case scenario van 65dB-Lmax, dit zal naar verwachting veel hoger uitkomen

  • wordt geen rekening gehouden met het feit dat vakantievluchten niet gelijk verspreid over het jaar en over de week gevlogen zullen worden

• In de MER 2018 is de hele problematiek van Wezep niet meegenomen. Dat betekent dat een derde van de internetconsultaties aan de kant is geschoven zonder daar aandacht aan te schenken. Vooraf is er nooit gesproken over een onoplosbaar probleem boven Wezep, de actiegroepen hebben dat boven water moeten halen

Kortom, de minister speelt mooi weer en wil de Tweede Kamer zelfs laten geloven dat de communicatie met de bewoners een stuk beter gaat, maar het tegendeel is waar. Brieven worden niet inhoudelijk beantwoord en over de problematiek van Wezep wordt alleen maar gezegd dat daar straks mee geëxperimenteerd gaat worden.

Lees hier de volledige brief:

Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat, .

Mevrouw drs. C. van Nieuwenhuizen-Wijbenga,

Postbus 20901

2500 EX Den Haag.

Betreft: 1) niet-beantwoorden van brieven over fouten in de MER;

2) seponeren ruim 1/3 van internetconsultaties (Wezep e.o.).

Wezep, 27 maart 2018.

Geachte mevrouw Van Nieuwenhuizen,

Per brief van 15 december 2017 heeft de Nationale Ombudsman, de heer R. van Zutphen, u er op gewezen dat getroffen burgers onvoldoende zijn betrokken in het besluitvormingsproces rondom Lelystad Airport. In uw brief van 22 december 2017 antwoordt u hem met o.a. de volgende woorden: “Ik hecht zeer aan een zorgvuldige en transparante besluitvorming. Ik vind het belangrijk dat burgers tijdig en goed worden betrokken bij besluitvorming over ontwikkelingen in hun omgeving”. De Ombudsman schreef u dit o.a. naar aanleiding van klachten uit mijn woonplaats Wezep, omdat uw ministerie categorisch in gebreke bleef bij het beantwoorden van brieven. Zover moest het komen om een antwoord te ontvangen, een antwoord overigens dat op een belangrijke vraag naar stijgen boven onze woonkern alsnog vaag bleef (de hr. drs. R Huyser, email van 13-12-2017).

Goede voornemens die, voor wat de woonkernen Wezep en Hattemerbroek (verder ‘Wezep’) betreft, goed voor een 15.000 inwoners, tot nog toe voornamelijk loze beloften blijken te zijn. Want wederom komt er geen antwoord op brieven, belangrijke brieven omdat daarin aangetoond wordt dat de Lden ter hoogte van Wezep boven de wettelijke minimumgrens van 48 Lden zal kunnen komen, in flagrante tegenspraak met de MER-2014, waarin 40 tot hooguit 42 Lden wordt genoemd. Ook een herinneringsbrief werd niet beantwoord. Als verontruste inwoner van Wezep heb ik al deze brieven en overige correspondentie gevolgd en mij ter zake geïnformeerd. Intussen, weet ik, zijn alle termijnen die daarvoor bij de overheid staan verstreken, zijn er geen berichten van verdaging of uitstel ter zake ontvangen maar wordt er nog steeds op antwoord op de volgende brieven gewacht.

Brief van 07-12-2017. Op de eerste plaats wil ik u attenderen op deze brief. De Bewonersgroep HoogOverWezep stuurde u deze aangetekende brief met eigen, onrustbarende expertberekeningen van de geluidsbelasting, 48,4 Lden bij 25.000 en 49,8 Lden bij 45.000 vliegbewegingen, boven het wettelijk minimum dus, bij doorstijgen boven en nabij Wezep. Op 11-12-2017 werd een email met een geautomatiseerde bevestiging ontvangen met de mededeling dat binnen vier weken een reactie zou volgen (uw kenmerk: IENW/BSK-2017/306378). Daar is het tot nog toe bij gebleven, ondanks een latere herinnering. Geen antwoord nog na drie en een halve maand.

Brief van 03-01-2018. De tweede brief waar ik u dringend om een antwoord vraag. De Bewonersgroep HoogOverWezep stuurde u deze tweede, aangetekende brief met vragen aangaande de actualisatie, verkeerd berekende vlieghoogte die tot plm 6Lden extra leidt waar met 40-42 gerekend was (en dus tot aan de wettelijke minimumgrens van 48 Lden reikt, waar de extra Lden’s van het stijgen nog boven op komen!) en andere onvolkomenheden (o.a. een niet berekende bocht boven Wezep met extra geluidsoverlast). De ontvangst werd op 05-01-2018 wederom in een automatische email bevestigd, eveneens met de mededeling dat binnen vier weken zou worden geantwoord (uw kenmerk IENW/BSK-2018/1617). Ook deze brief is, na twee en een halve maand, nog steeds niet beantwoord.

Brief van 29-01-2018. Drie weken na het verstrijken van de door uw ministerie beloofde beantwoordingstermijn (4 weken) voor de eerste brief, zeven weken later dus, heeft de Bewonersgroep u een aangetekende herinneringsbrief gestuurd. Deze brief werd bovendien op dezelfde dag, 29-01-2018, in Wezep door één van de leden van de Bewonersgroep persoonlijk overhandigd aan directeur-generaal mr. J.H. Dronkers, die tijdens dit bezoek voor u de honneurs waarnam. In deze herinneringsbrief werd u tevens alvast aan de brief van 03-01-2018 herinnerd.

Uw brief van 14-02-2018. En dan ontving de Bewonersgroep een brief van u. Deze bleek echter een antwoord te zijn op de email-met-verklaring van 19-12-2017 die de Bewonersgroep u had toegezonden. Op 13 december had de Bewonersgroep namelijk een informatie-avond te Wezep belegd voor de talrijke bezorgde inwoners van Wezep en nabijgelegen woonkernen als Oldebroek, Hattem, Heerde en Elburg. Als uitvloeisel van die avond is u een email met een verklaring toegestuurd. Op die avond waren ook vertegenwoordigers van de schrijvende en beeldende media aanwezig, alsook een Kamerlid en bestuurders van gemeenten en provincie. Blijkbaar helpt dat om een antwoord te krijgen.

Uw brief geeft aan de “mail 19 december jl. inzake Wezep en Lelystad Airport” te behandelen. Procedureel beantwoordt u dus niet de beide brieven van 7 december en 3 januari. Ook inhoudelijk doet u dat niet.

Want op de brief van 07-12-2017 met de verontrustende stijgcijfers (> 48Lden) geeft u geen antwoord in uw brief van 14-02-2018 of het moet de zin zijn ”Startend verkeer, zoals bij Wezep, wordt verondersteld door te klimmen vanaf het bereiken van 6.000 voet. Het punt waarop 6.000 voet wordt bereikt ligt in die situatie al vóór Wezep”. Gezien route, afstand en bocht net voor Wezep kan dat punt dan alleen vlak voor Wezep liggen waardoor de passage “wordt verondersteld door te klimmen” juist eerder als een bevestiging geïnterpreteerd moet worden dat er inderdaad sprake zal / kan zijn van klimmen of verder klimmen boven de woonkern met 15.000 inwoners, ook in het voor 25.000 en 45.000 vliegbewegingen heringerichte luchtruim. Op de expertcijfers over dat klimmen, bijlage-met- berekening bij de brief van 07-12-2017, wordt totaal niet ingegaan terwijl deze expertcijfers aantonen dat hier dan de wettelijke minimumgrens wordt overschreden, een feit dat mij belangrijk genoeg lijkt. De conclusie kan dan ook alleen maar zijn dat u deze brief van 07-12-2017 niet heeft beantwoord. Overigens bleef de heer Huyser, in z’n brief van 13-12-2017 aan mij (een antwoord na inschakeling van de Ombudsman) ook al vaag over het stijgpunt ‘Wezep’. Wezep vormt blijkbaar een ‘te vergeten’ probleem in het B+traject of te heikel voor concrete uitspraken.

Wel gaat u in uw brief van 14-02-2018 in op de constatering dat in de MER-2014 boven Wezep gerekend wordt met afwijkende vlieghoogtes, geluid berekend op 10.000 ft, overvliegen op 6.000 ft, wat in de praktijk 6 Lden meer geluid oplevert ten nadele van Wezep. Hiermee wordt de wettelijke minimumnorm van 48 Lden al benaderd of overschreden.

U stelt dat de hoogte van passage boven woonkern Wezep afhangt van een aantal factoren. M.a.w. dat die niet exact bekend is. Ik mag daar uit afleiden dat ook de minimale hoogte niet bekend is terwijl er geen handhavingspunten ter plaatse zijn. Vliegtuigen zouden dus ook, incidenteel of regelmatig, lager kunnen overkomen, wat leidt tot een nog verdere verhoging van de Lden ter plaatste. U merkt verder op dat het gebruikte profiel slechts één van de profielen is maar het is wél een profiel dat gebruikt is en daarmee als fout aangemerkt moet worden, mede omdat daardoor geen worst-case-scenario beschreven werd.

In de geactualiseerde MER, lees ik verder in uw brief, wordt alles duidelijker en beter. Ik vraag me oprecht af hoe dat kan als er een geactualiseerde MER wordt c.q. is opgesteld voor 25.000 en 45.000 (eindsituatie) vliegbewegingen in een heringericht luchtruim dat nog niet bestaat, dat, schrijft u, “een omvangrijke en complexe operatie” is en waarvan dus per definitie vlieghoogte, vliegpad en beschikbare vliegruimte op dit moment volledig onbekend zijn. In het nuchtere, Algemeen Beschaafd Wezeps heet zoiets een slag in de lucht. Ik kan daar geen vertrouwen uit putten en met mij heel veel verontruste burgers niet.

Ik moet dan ook constateren dat uw antwoord op de kwestie ‘verschillende vlieghoogtes’ niet afdoende is. En verder bevat de e-mail van de Bewonersgroep HoogOver Wezep van 19-12-2017, evenals de nog niet-beantwoorde brieven van 03-01-2018 en die van 07-12-2017 andere constateringen en vragen waar u in uw brief van 14-02-2018 niet op in gaat. Kortom, met uw brief van 14-02-2018 heeft u geen formeel, geen afdoend en geen volledig antwoord gegeven.

Want ‘Wezep’ heeft alle reden om ernstig verontrust te zijn en geen vertrouwen meer te hebben. Zo was het uitgangspunt van de Alderstafel dat passage boven woonkernen vermeden moest worden. En dát is, op een samenvattend overzichtsstaatje, ook afgevinkt als ‘aan voldaan’ op pagina 28 in tabel 1 van het “Milieu Effect Rapport Lelystad Airport, Deel 3: Het route-optimalisatieproces” (bijlage, het groene vakje rechtsonder) terwijl toen al bekend was dat dat níet het geval was bij Wezep met 15.000 inwoners! Opvallend is daarbij dat dit staatje wel vermeld staat in de versie (le140311-1) die de Cie-MER kreeg maar niet in de reguliere versie (le140311) van dezelfde datum (31-03-2014). Misleidende informatie maar wel mede besluitvormend voor de keuze van de routeset B+, recht over de woonkern van Wezep heen. Was Wezep toen al een te groot probleem voor de B+ om objectief benoemd te worden? De gemeente Oldebroek, waarvan Wezep de grootste woonkern is, zat ook al niet aan bij de Alderstafel, kreeg in het verleden, als beloofd, geen informatieavond toen daar duidelijk werd dat Wezep wel erg belast zou worden door de B+, en is ook geweerd uit het overleg CROLL.

In de geactualiseerde MER 2018 wordt de situatie in Wezep niet duidelijker of beter. In deze MER wordt gesproken over de mogelijkheid van een verder stijgen ná Flevoland wat voor Wezep tot hogere overlastcijfers zal gaan leiden (Lden en Lnigh) maar, i.t.t. de MER 2014, bevat deze MER geen cijfers per woonplaats wat een essentieel gemis is en een beoordeling verhindert. Bovendien lijkt het effect van de bocht boven Wezep nog steeds niet meegerekend, wordt blijkbaar nog gerekend met 10.000 ft in plaats van 6.000 ft en is er nog altijd geen cumulatie berekend met de reeds bestaande geluidsoverlast (A50, A28, spoorlijn, artillerieschietkamp, overige luchtvaart).

Het worst-case-scenario voor Wezep is in de MER-2018 voor Wezep berekend op 65dB-Lmax maar zal, gezien het bovenstaande, naar verwachting nog hoger uitkomen. De u per brief van 07-12-2017 toegezonden expertcijfers tonen aan dat hier de norm wordt overschreden wat betekent dat vooraf beschreven moet worden hoe dit opgelost gaat worden.

Daar komt bij dat het hier om vakantievluchten gaat met naar verwachting een typisch structureel vliegpatroon, niet gemiddeld regelmatig gespreid over een jaar maar piekend gedurende vakantieperioden waardoor de Lden gerekend over die piekperiode, en daarmee de hinder, veel hoger zal uitvallen.

Maar er is iets nog veel principiëlers met de MER-2018 v.w.b. Wezep aan de hand. Want over Wezep staat in deze MER o.a. vermeld: ”Gelet op de complexiteit van het luchtruim boven Wezep en de verwevenheid met de routeset B+ is een wijziging in deze route niet in het lopende validatieproces mee te nemen. Ik zie wel ruimte om samen met u en de betrokken gemeenten en provincie te verkennen op welke wijze –en met welk tijdspad- een optimalisatie van de ligging en het gebruik van de route boven Wezep binnen de uitgangspunten van B+ mogelijk is. De ontwerpvraag die hier voorligt leent zich om te komen tot lokale optimalisatie gebruikmakend van de experimenteerruimte, zoals deze in de Alders-afspraken is voorzien.”

Wat ik hier lees vind ik ronduit schokkend “niet in het lopende validatieproces mee te nemen”. Dit komt er op neer dat de internetconsultaties vanuit Wezep e.o., ruim een derde van het totaal, in feite aan de kant geschoven zijn. Er wordt nu wel erkend dat er een groot probleem ligt, de “complexiteit van het luchtruim boven Wezep“ door uw ministerie c.s. zelf veroorzaakt, maar vervolgens wordt opgemerkt dat het niet in het validatieproces wordt meegenomen want het is te groot. Door middel van de internetconsultatie wordt betrokken inwoners wel om hun mening gevraagd maar vervolgens wordt er, bewust, niets mee gedaan. Ruim een derde van alle internetconsultaties, juist van de meest betrokkenen want uit de plaats met de meeste ‘ernstig gehinderden’en ‘ernstig slaapverstoorden’ (MER 2014) wordt hun consult niet meegenomen wat een essentiële tekortkoming is.

De internetconsultaties waren een verlengde van de informatieavonden die vanaf 18-09-2017 tot en met 04-10-2017 in resp. Dalfsen, Zwolle, Steenwijk, Apeldoorn, Ede en Balk werden gehouden. Op ieder van die avonden werd op de mogelijkheden van de internetconsultaties geattendeerd en op géén van die avonden werd er t.a.v. de consultaties een beperking genoemd, integendeel zelfs, en werd Wezep ook niet bij voorbaat uitgesloten, ook niet in een verslag van uw ministerie over de binnengekomen internetconsultaties. U gelieve daarvoor de verslagen over deze avonden van uw ministerie te raadplegen. En in haar brief van 16-10-2017 (nr. 422) merkt mevr. Dijksma, uw voorgangster met dit dossier, over de internetconsultaties op “Uiteraard betrek ik deze informatie [aanvullende mer] bij de besluitvorming over de aansluitroutes, samen met alle informatie uit de internetconsultatie […].

Ik kan dit op geen enkele wijze meer rijmen met uw voornemen het vertrouwen terug te winnen, alsook niet met uw uitspraak gedaan naar de Nationale Ombudsman in uw brief van 22-12-2017: “Ik hecht zeer aan een zorgvuldige en transparante besluitvorming. Ik vind het belangrijk dat burgers tijdig en goed worden betrokken bij besluitvorming over ontwikkelingen in hun omgeving”.

De door u in de MER 2018 t.a.v. Wezep voorgestelde “lokale optimalisatie, gebruikmakend van de experimenteerruimte” verwerp ik daarom met kracht. Want te meer, mocht dat lokale experiment niet of onvoldoende lukken –en wie bepaalt dat, en wat zijn dan de handhavingsmogelijkheden- dan is er in de praktijk geen mogelijkheid meer om zich daar in rechte tegen te verzetten. En bovendien, degene die het probleem veroorzaakt dient het ook op te lossen. Het probleem is groot, overschrijdt de norm, en dat betekent dat in de MER beschreven moet worden hoe dit opgelost gaat worden en welke maatregelen hiervoor genomen gaan worden. Deze maatregelen moeten vastgelegd worden. Vooraf, niet achteraf met onduidelijke toezeggingen die onzeker zijn en waarschijnlijk niet afdoende. Dit is een essentiële tekortkoming.

Ik verzoek u dringend mij, na resp. drie en twee en een halve maand wachten op bovengenoemde brieven, per omgaande een duidelijk antwoord te zenden. En eigenlijk verwacht ik hetzelfde over dit seponeren van ruim een derde van de internetconsultaties zodat ik uw reactie nog tijdig naar de Cie MER kan communiceren.

Hoogachtend,

G.M.C. Buursen.