In verband met een omstreden natuurvergunning die voor Lelystad Airport is aangevraagd, duikt de laatste tijd regelmatig de term ‘salamitactiek’ op.
Deze tactiek is een klassieker uit het repertoire van de manipulerende onderhandelaar. Iets is ongewenst of mag niet. De onderhandelaar verbloemt dan zijn ware bedoelingen, houdt informatie achter en lokt met ogenschijnlijk onschuldige stapjes (plakjes salami) zijn opponenten in de val. Pas als hij zijn doel heeft bereikt (de hele worst), ontdekken de anderen dat er geen weg terug is. In de handboeken wordt de tactiek tot de ‘dirty tricks’ gerekend.
Schiphol en het ministerie van IenW maken gretig gebruik van deze aanpak. Hun salami: eerst Lelystad Airport laten uitbreiden en geopend krijgen en daarna doorpakken naar méér.
Een lijstje
- Onmogelijke locatie. Lelystad moet 45.000 vakantievluchten van Schiphol overnemen. Als uit onderzoek blijkt dat Lelystad daarvoor te dicht bij het drukke Schiphol ligt, wordt plakje één afgesneden: beginnen met 10.000 en verkondigen dat de luchtruimherziening alle gevaren en hinder zal wegnemen om door te groeien. Garanties geven ze niet.
- Ongewenste rapporten. Plakje twee: onwelkome onderzoeksrapporten over ligging, veiligheid, geluid, emissies, wet- en regelgeving verdwijnen in de la. Of worden eenzijdig ‘bijgesteld’, zoals bijvoorbeeld dr.ir. Leon Adegeest herhaaldelijk heeft aangetoond.
- Luchtruimherziening. Om de critici te paaien - plakje drie – belooft minister Van Nieuwenhuizen de Kamer dat bij de luchtruimherziening alle vliegroutes ter discussie staan, inclusief de B+ routes van Lelystad. Maar begin deze maand laat een hoge ambtenaar zich tegenover Gelderse Statenleden ontvallen dat alles op de schop gaat, behalve B+.
- Autonome groei. In 2008 is vastgelegd dat Lelystad exclusief bestemd is voor vakantievluchten van Schiphol. De Kamer (drie moties!) wil namelijk geen nieuwe prijsvechters op Lelystad. IenW verzwijgt dat Brussel dat nooit accepteert. Plakje vier: pas als Lelystad er kant-en-klaar bijligt met de Europese bezwaren op de proppen komen.
- Verkeersverdelingsregeling. Na de blokkade door Brussel volgt plakje vijf. Met een uitgeklede Verkeersverdelingsregeling kan tot 10.000 vliegbewegingen misschien iets gedaan worden om ongewenste nieuwkomers te weren. Maar bij 10.000 wordt ‘geëvalueerd’, waarna in principe 100% wildgroei mogelijk is. Boven 25.000 is er geen enkele restrictie meer en kunnen Schiphol en de prijsvechters hun hart ophalen.
- Natuurvergunning. Lelystad is bedoeld voor 45.000 vliegbewegingen, maar als het onmogelijk blijkt daarvoor de vereiste Natuurvergunning te krijgen, vragen ze er doodleuk eentje aan voor 10.000: plakje zes. Nog afgezien van de vraag of dergelijk ‘opknippen’ mag, is het natuurlijk helemaal niet logisch dat het later voor 45.000 wel lukt. De redenering van Schiphol en IenW is echter: zorgen dat Lelystad opengaat en daarna gaan we gewoon verder. Want eenmaal open, gaat het toch niet meer dicht.
- ‘Worst case’ scenario. In alle stukken is sprake van maximaal 45.000 vliegbewegingen. Maar de afspraken daarover zijn tijdelijk. Dat geldt voor alle toezeggingen. De ervaring met Schiphol leert dat vroeger of later na opening van Lelystad het gezeur begint: ‘Kapitaalvernietiging en schade voor de bv Nederland dreigen, want Lelystad redt het niet zonder vracht, nacht, wide bodies en groei - uiteraard gecontroleerd en verantwoord - naar 100.000 vliegbewegingen. En het kan moeiteloos, want de baan is zó verlengd, de vertrekhal is erop ontworpen en er is ruimte zat voor vrachtbedrijven.’
Het is echt geen toeval dat ‘salamitactiek’ en ‘Schiphollen’ vaak als synoniemen door elkaar worden gebruikt.
Meer lezen? Zie het feitenboek Schiphol regeert dat de Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (SATL) onlangs hebben gepubliceerd: www.satl-lelystad.nl/2020/12/03/boeklancering-schiphol-regeert/